As we reported earlier, at the annual meeting of the spiritual leaders of the Mari traditional religion one of the discussed questions was a question about status of the sacred groves. We resemble, that there are 520 sacred groves in the republic and it is necessary to describe and to give their passports to the Government for accepting the legislative act, which ensures the proper protection of the sacred groves from the side of a state.

In the end of February 2008 a scandalous act of vandalism occurred in the Sovietskij region of Mari El republic, namely in the region of the village Tapsher of the Verh-Ushnurskij rural council. Criminals cut down 5 log transporters of trees from the sacred grove!

According to the news of the Press- service of the Ministry of Internal Affairs of Mari El republic at this moment there are several cases of the illegal cuttings of trees and bushes in the Sovietskij region, and the criminal case was commenced on it at the article 260 of the Criminal Codes of the Russian Federation, consequence is conducted as well.
Maximum punishment according to this article is a penalty of 500 000 rubles or the deprivation of freedom for the period up to 3 years with the deprivation of the right to occupy the specific posts, to do specific forms of activity for the period up to 3 years or without it.

Press- Service MTR

У-Торъял район Токтарсола селасе администраций Куэръял.

Токтарсола деч йӱдвел-эрвелке 5 меҥге тораште Шуй эҥер воктене верланен.

1790-шо ийыште 8 сурт шоген.

1936-шо ийыште «Мари ушем» колхозым почмо. 4 ий гыч Молотов лӱмеш колхозыш кусарыме.

Фронтыш 12 еҥ каен, 8-н веле пӧртылыныт.

2002-шо ийлан 6 суртышто 10 еҥ ила. Ял калык вӱдым таве гыч налыт. Соцкультбыт учреждений-влак уке улыт.

Лӱмлӧ еҥ-влак: Матвеевмыт, Петуховмыт, Чемековмыт тукым.

Пурлыклан: верысе пӱртӱс шотлалтеш.

Мурызо Эчан

Марий географий - У Торъял район Куэръял (mp3)

The annual meeting of the spiritual leaders of the Mari traditional religion was held on the 21st of March, 2008.
The meeting was opened by the Main Kart [kart] (Hierophant) Alexander Ivanovich Tanygin. The results for 2007 were summed up and a plan of work in 2008 was selected.
It was emphasized that the Mari traditional religion (Marij Yumynjula) - is a religion of ancestors, and it doesn't contradict itself to other confessions.

The deputy minister in re of culture, press and nationalities of Mari republic G.S.Shiryaeva informed those present people about the co-operative arrangements, done by the ministry and MTR last year, and about the coming cooperative work in this year.
The being present Karts [karts]. (Hierophants) asked the representative of executive power to help them to solve a question about the office for the centralized religious organization of the Mari Traditional Religion of Mari El republic. At the moment the centralized religious organization of the Mari Traditional Religion of Mari El republic does not have its office in Yoshkar-Ola city...

Marij Yumyjjula

Mari traditional religion is based on the faith in the powers of nature, which man must deify and respect. Before the beginning of the propagation of monotheistic studies Mari people deified many well-known Gods by the name Jumo, considering in this case the supremacy of the Main God (Kugu Yumo). The figure of the Unique God Of Tjung Osh Kugu Yumo (A Unique Great Bright God) was revived in the XIX century.

The existence during many centuries and a wide acceptance of the Mari Traditional Religion is confirmed by both historical and modern sources. The references about it in various forms are encountered in Russian chronicles of XVI - XVII centuries. A russian scientist N.P.Rychkov wrote in 1770 about the cult of ancestors, which existed among Maris: “This is the best of all thoughts: because to become similar to your ancestors and to preserve their chaste dispositions is meritoriously for other nations”.

Mari Traditional Religion unites religious people who confess a traditional creed of Maris from the ancient times to the present...

Кокымшо Марий Съезд 1918 ий пургыж тылзын 12 кечынже 12 шагат кечывалым Коммерческий училищыште марий калыкын сайлен колтымо еҥже-влакын погынышт почылтын. Тудо кокымшо всероссийский съезд лийшаш улмаш. Но марий илыман 3 (Нижний Новгород, Перьм, Кострома) губерний гыч толшо-влак лийдымылан кӧра тиде погыным национальный областной погын манын лӱмденыт. Тудлан ямдылыме пашам Рӱдӧ марий ушем шуктен. Делегат-влакым уезд ден волостьласе марий ушемлаште сайленыт. Тиде погынын тӱҥ лектышыже тыгай лийын: тудо Совет кучемлан мелын лияш марий калыкым ӱжын. Каласаш кӱлеш, тунам шола эсер-влакат (а шуко марийже нунын мутым колыштыныт) Совет кучем верч шогеныт. Совет кучемын политикыжым марий коклаште шуктен толашлан Марий комиссариат ышталтын, тудын вуйлатышыжлан В.А.Мухиным пеҥгыдемденыт.

1918 ий шошым Рӱдӧ марий ушем ден Марий комиссариат марий калыкын 2-шо всероссийский погынжылан ямдылалташ тӱҥалын. Тиде пашам писемдаш илыш шкежак кӱштен. Молан манаш гын, Совет Виктер Татар-Башкир Совет Республикым ышташ да тушко марий калык илыме районламат пурташ палемден улмаш.

2-шо Марий Погын 1918 ий 7 июньышто Озаҥ учитель семинарий пӧртыштӧ почылтын да 16 июнь марте пашам ыштен. Погынын вуйлатышылан пеш тале просветитель-демократ Л.Я.Мендиаровым сайленыт...

Прапорщик казармыш пура. Ӱстембалне парняж дене эрта, парняже пурак гына. Прапорщик:
- Рядовой Иванов, мом тидын шотышто калык манеш?
- Сӧсна эре лаврам муеш.

*****

Пӧръеҥ прокурор деке толеш да йодеш:
- Пуштмылан мыняр пуат?
- А кӧм пуштынат?
- Але иктымат уке. Но оньыкувам пытарынем?
- Мыйынымат пырля гын – ик ий условно.

*****

- Неретше мо лийын? – Саню деч йолташыже йодеш.
- Чоҥештылше тарелка логалын.
- Ка-а-а-й! Тудыжым кушто вашлийыч?
- Ватем ала-кушеч эре муын луктеш, шкежат ом умыло.
...