Марий Эл Республикысе регион-влак кокласе полпредын приемныйже
Марий Эл Республик адвокат-влак палате
Юрист-влакын ассоциацийышт

Вашмутым Иванов Владимир Кузьмич пуа.

- Колынам, автомашинаште икшывым шынден кудалышташлан лӱмын ыштыме вер кӱлеш. Мыняр ийгот марте йочалан лӱмын ойырымо вер лийшаш?

- Йочалан кудалме годым лӱдыкшыдымылыкым ышташ манын, лӱмын ыштыме вер лийшаш. Машинаште 12 ияш марте йочан капшылан да нелытшылан келшыше лӱмын ыштыме верым ойырыман. Ончыко шындыме годым йочалан лӱмын келыштарыме верыш гына шындаш лиеш.

- Каныш кечылаште автомашинаш шинчын 8 ияш икшывем дене пырля ялыш миенна. Ты годым мыланем штрафым тӱлаш вереште. Молан ом умыло. А вет эргымлан ӱштым пыжыктенам ыле.

- Йочаланда 12 ий темын огыл да тудо шеҥгелне йочалан келыштарыме верыште шинчен огыл. Но тидын годым аралтыш ӱштым пижыктыме гынат, айдемым шынден наҥгайыме правилым пудыртымылан машинам вӱдышылан 100 теҥге штраф пуалтеш. Йоча 12 ийым темен огыл да шке капше дене йочам шындаш келыштарыме верыш огеш пуро гын, тунам веле штраф огеш налалт.

- Кодшо кечылаште такси дене мӧҥгӧ кудалмем годым, машинам вӱдышӧ лӱдыктен ойлыш: «Ӱштым пыжыкте, уке гын 500 теҥгем пыштен кодет». Ола мучко кудалыштме годым ӱштым пыжыктыман мо? Палынем, молан мый тынар оксам тӱлышаш улам?

- Кеч-могай автомашинан вӱдышыжӧ, тыгак пеленже шинчыше еҥ, автомашинаште аралтыш ӱштым пижыктен огытыл гын, машина озалан 500 теҥге штраф пуалтеш. Аралтыш ӱштым пижыктыме шотышто тӧртыкым (законым) транспорт средствам вӱдышӧ воктене шинчыше еҥат шотыш налшаш. Кудалме годым пассажир ӱштым пыжыктен огыл гын, тудлан 100 теҥге штраф пуалтеш але тӧртык дене келшен тудо шижтаралтеш.

- Мый ВАЗ-2107 автомашинан озаже улам. Машинаште мый деч посна 4 еҥ верланен кертеш, но аралтыш ӱштӧ 4 гына. Ты годым мый штрафым тӱлаш верештам?

- ВАЗ-2107 автомашинаште пассажирлан 4 вер да машина вӱдышылан 1 вер ойыралтеш. А аралтыш ӱштӧ нылыт гына пыжыкталтеш: икте - машина вӱдышылан, икте – вӱдышӧ пелен шинчыше еҥлан да кокыт – шеҥгелне шинчыше пассажир-влаклан. Шеҥгелне 2 еҥ коклаште шинчыше кумшо еҥ ӱштӧ деч посна кодеш. Лектеш: машинам вӱдышат, пассажират правилым огыт пудырто, сандене тыгай годым нуно штрафым тӱлышаш огытыл.

- Йӱшывуя транспорт средствам вӱдаш огеш лий. Тидын нерген чылан палат. Но туге гынат, чӱчкыдынак руль ончыко йӱшывуя шинчыт. Йӱшывуя машинам виктарыме годым могай титаккасартышыш (наказанийыш) верешташ лиеш?

- Транспорт средствам виктарыме годым вӱдышӧ йӱшывуя икымше гана логалын гын, тудым права деч посна ик ият пеле гыч 3 ий марте коден кертыт.
Мутлан, 2008 ий январь тылзыште машинам вӱдышым йӱшывуя кудалеш манын шогалтыме. Да ты годым тудын йӱшӧ улмыжым пеҥгыдыме. Тиде еҥынак 2006 ийыште ик ият пелылан автомашинам вӱдашлан праважым поген налме. Туге же машинам вӱдышӧ ик гана веле огыл корно туткарым эскерыше-влаклан логалын. Тиде машина озам 3 ийлан машинам виктарыме права деч посна кодат.

- 2008 ий 1 январь гыч транспорт средства дене кудалыштше посна категорий водитель-влаклан административ муткучыш (ответственность) эшеат чот пеҥгыдемын. Тидын дене келшен, кӧ поснак тӱткытыш верештыт?

- Кӧм автомашинам виктарыме права деч посна кодымо;
- Кӧ руль воктене йӱшывуя шинчын да тыгодым транспорт средствам виктарыме правже пеленже лийын огыл але тудым транспорт средствам виктарыме права деч посна кодымо;
- Кӧ автомашинаш транспорт средствам виктарыме права деч посна шинчын але транспорт средствам виктарыме права деч посна кодымо деч варат машинам виктарен да тыгодым тудын йӱшӧ але орвуян улмым пеҥгыдемдыше тергымашым эрташ милиций пашаеҥын кӱштымыжым шукташ тореш лийын;
- Кӧ, Корнысо правил-влакын йодмыштым пудыртен, корнышто лийше туткарын участникше улеш гынат, тиде вер гыч шылын, тыгай водитель-влак 15 сутка марте петырымашке шындалтыт.

Кызыт петырымашке шындыме титаккасартыш (наказаний) деч кораҥдалтыт:
- Мӱшкыран ӱдырамаш-влак;
- 14 ияш марте икшыван ӱдырамаш-влак;
- 18 ийыш шудымо-влак;
- 1-ше ден 2-шо группа инвалид-влак;
- сарзе пашаеҥ-влак;
- сарзе погынымашыш (военный сборыш) ӱжалтше еҥ-влак;
- элкӧргӧ паша орган-влакын, уголовно-исполнительный системын, пожар ваштареш кучедалше кугыжаныш службын, наркотик да психотроп вещества-влакын оборотыштым оролышо орган-влакын, таможня организаций-влакын специальный званиян пашаеҥышт.

- Писын кудалышташ йӧратыше-влаклан тӱткырак лийман. Але корнышто палемдыме писылыкым кугемдымылан мыняр штрафым тӱлыман?

- 2008 ий гыч 1 январь гыч корнышто палемдыме писылык деч шагатыште 20 километрлан шукырак, но шагатыште 40 километр деч кугу огыл писылык дене кудалыштше машина вӱдышылан 300 теҥге штраф пуалтеш;
шагатыште 40 километрлан, но 60 километр деч огыл писылык дене кудалшылан штраф 1 тӱжем гыч ик тӱжемат пеле теҥге марте лийын кертеш;
а 60 километрлан кугырак писылык дене кудалшылан 2 тӱжем гыч кок тӱжемат пеле теҥге штраф пуалтеш але тиде водительым 4 гыч 6 тылзе марте транспортым виктарыме права деч посна кодат.

- Светофорым, кудалаш чарыме знакым кудал эртымылан могай титаккасартыш (наказаний) уло?

- Светофорым але кудалаш чарыме знакым кудал эртымылан 700 теҥге штраф пуалтеш.
А корнышто туткар лиймеке, машинам вӱдышӧ аварий лийме сигнализацийым чӱктен але туткар лиймым шижтарыше знакым шогалтен огыл гын, 1 тӱжем теҥге штраф пуалтеш. Туткар лийме вер гыч автомашина вӱдышӧ шылын кудалын гын, тудым 1 ий гыч ият пеле марте автомашинам вӱдымӧ права деч посна кодат але 15 суткалан петырат.

Иванов Владимир Кузьмич, адвокат
Адвокат-влак коллегий «Столица Марий Эл»
424007, Йошкар-Ола, Прохорова ур., 37б-106
телефон: (8362) 63-61-32, E-mail

Юрист палдара (mp3)