Резолюция VIII Съезда марийского народа

'РезолюцияПубликуем направленный Всемарийским Советом официальный текст Резолюции...
В печатном виде данный текст будет опубликован в ближайших номерах газеты "Марий Эл"

РЕЗОЛЮЦИЯ
VIII Съезда марийского народа


16-19 апреля 2008 года в столице Республики Марий Эл городе Йошкар-Оле состоялся VIII Съезд марийского народа, в работе которого приняли участие делегаты, наблюдатели и гости из Марий Эл, регионов Российской Федерации, зарубежных стран.

Рассмотрев и обсудив основные вопросы этнокультурного и социального развития, определив роль и место марийского национального движения в современных общественных отношениях, отметив последовательную приверженность марийского народа, его общественных организаций и всего марийского национального движения принципам
- гуманизма и общечеловеческой солидарности,
- демократического развития общественных отношений,
- толерантности и равноправия людей всех языков, культур и вероисповеданий,
- уважения к законно избранным и созданным органам местного самоуправления и государственной власти,
- сохранения родной культуры, родного языка, родной веры как неотъемлемых частей российского и мирового наследия, как ключевых условий гармоничного существования марийцев в окружающем их мире,
- конструктивного сотрудничества в рамках финно-угорского сообщества,
- воспитания молодого поколения в духе приверженности родной культуре, гражданского патриотизма, любви к труду, уважения к старшим и памяти о тех, кто пожертвовал своей жизнью ради сохранения и процветания Отечества и народов его населяющих.
Съезд наметил стратегию и тактику этнокультурного развития и консолидации марийского народа.
...
Автор: user | Дата: 30 апреля 2008 | Просмотров: 5000 Коментарии: 0 | Подробнее

30 апрель

30 апрель3 тылзе жапыште Марий Элыште илыше-влакын пашадарым налме кугытшо ик кумымшо ужашлан кугемын. Тидыже идалык тӱҥалтыш гыч 13 миллиард теҥгеш шуын. Да ты годымак парыш ден роскот ойыртем уке манаш лиеш. Оксам кучылтмо кугытат 13 миллиардышке шуэш. Статистике почеш ончымаште, кокла пашадарын кугытшо Марий Эл мучко 6157 теҥгеш шуэш. Тиде годым аза ден пашам ыштыдыме-влакымат шотыш налме. Тидын нерген Маристат сайт увертарен.

Туризм вияҥме дене ял тӱзана. Тений кундемыштына туризм вияҥмылан кугу тӱткытым ойырымо. Туризм вияҥме илышкыл да экономик йодышым рашемдаш полша манын палемдыме. Тидын дене кылдалтын тений шошым конкурс увертаралтын ыле. Конкурсышто туризм дене кылдалтын эн сай ямдылыме проектым ойыреныт. Конкурсысо проект-влакым иктешлымеке, Килмар районысо «Волжанка» компанийын да Йошкар-Олан «Матурын» паша проектышытым сайлан шотлымо. Проектым илышыш пурташлан 250 тӱжем тенгем ойыреныт. Тылеч посна кызыт проект оза-влак инвестор-влак дене пашам ышташлан йӧным кычалыт. Пӱртӱсын сӧралжым ужын моштышо да марий тӱвырам аклыше-влак лишыл жапыште Килемар кундемыште ӧрыктарыше туркомплексым ужын кертыт.

Турист-влакынат, авиакомпанийынат роскотышт кугемеш. Мутлан, Моксвасе кум аэропортышто асулымаш (обслуживание) ик нылымше ужашлан кӱзен. Тидын дене кылдалтын авиабилетлан ак кӱза манын эксперт-влак палемдат. Тидыже Федерал службын тариф шотышто погымашым (сборым) кугемдымыж дене кылдалтын. Кум ий жапыште авиакомпнийын аэропортыштыжо пайдаланыме суаплык дене (услугыж дене) палынак шергештмым кызыт палемдат. Наценке вашталтме 1 гыч 10% марте лиеш. Тидыже калыкыште авиакомпаний дене пайдаланыме кугыт гыч шогаш тӱҥалеш.
...
Автор: user | Дата: 30 апреля 2008 | Просмотров: 3032 Коментарии: 1 | Подробнее

Трезвость

А Вы знаете, что такое мера в употреблении алкоголя?

В прессе и на телевидении ведется много дебатов, сколько, чего, когда, с кем и по какому поводу нужно пить, и чиновники, журналисты сетуют на то, что не умеют у нас пить культурно. Разберемся по существу, почему же ищут и никак не могут найти меру в употреблении алкоголя.

Лучший растворитель.

Спирт – действительно уникальное химическое соединение. Дело в том, что при поступлении в кровь алкоголь взаимодействует с эритроцитами (красными кровяными клетками), которые переносят кислород от лёгких к тканям, а углекислый газ — в обратном направлении.
Спирт, как известно, используют для обезжиривания поверхности. В обычном состоянии внешняя поверхность эритроцитов покрыта как бы тонким слоем смазки, которая при трении о стенки сосудов электризуется. Каждый из эритроцитов несёт на себе однополярный отрицательный заряд, а поэтому они имеют изначальное свойство отталкиваться друг от друга.
Спиртосодержащая жидкость удаляет этот защитный слой и снимает электрическое напряжение. При этом красные кровяные клетки приобретают новое свойство: они начинают слипаться друг с другом, образуя более крупные по размерам шарики. Процесс идёт в режиме снежных комков, размер которых нарастает с количеством выпитого. Диаметр капилляров в отдельных частях тела (мозг, сетчатка глаза) иногда настолько мал, что эритроциты буквально «протискиваются» по ним поодиночке, нередко раздвигая при этом стенки капилляров. Поэтому образование, содержащее несколько эритроцитов, не способно двигаться по капиллярам. Двигаясь по ветвящимся артериям и артериолам всё меньшего калибра, он достигает артериолы, имеющей меньший диаметр, чем сгусток, и перекрывает её, полностью прекращая кровоток. При этом кровоснабжение отдельных групп нейронов головного мозга прекращается. Сгустки имеют неправильную форму и содержат в среднем 200– 500 эритроцитов, средний их размер равен 60 микрон. Встречаются отдельные сгустки, содержащие тысячи эритроцитов. Происходит «онемение», а потом и отмирание участков головного мозга, вследствие гипоксии или кислородного голодания, которое и воспринимается человеком как якобы безобидное состояние опьянения.
...
Автор: Поро | Дата: 30 апреля 2008 | Просмотров: 3433 Коментарии: 1 | Подробнее

Словарь делопроизводителя

Кагазвиктарышын мутерже

А
Август — сорла, август
Автобиография — автобиографий, шкевозыш
Административное наказание — административне наказатлымаш
Администратор — пашавиктарче, администратор
Администрация — администраций: городская администрация — оласе администраций; местная администрация — верысе администраций; сельская администрация — ялысе администраций; административное деление — административне шеледымаш
Адрес обратный — мӧҥгеш адрес
Акция — акций: акционерное общество — акционер ушем; акционерный капитал — акционер оксавундо, акционер капитал
Анализировать — нергелаш; лончылаш
Анкета — анкете, йодкагаз
Анонимка — анонимке, лӱмдымӧ серыш
Аппарат правительства — виктерын аппаратше
Аппаратная (помещение) — аппаратпӧлем
Апрель — вӱдшор, апрель
Ассоциация — ассоциаций
...
Автор: user | Дата: 29 апреля 2008 | Просмотров: 6759 Коментарии: 4 | Подробнее

Тодылалтше кумыл

Мутшо В.Изилянован
Семже В.Захаровын


Шонышо мый лийым,
Вучышо мый лийым.
Корнывожыш лектын,
Тыйым кӧ вашлийын?
Олыкна пеледе,
Толкыналтын кийыш,
Шӱлыкем леведын,
Саламетше мийыш.
...
Автор: user | Дата: 29 апреля 2008 | Просмотров: 3765 Коментарии: 2 | Подробнее

29 апрель

29 апрельЭнергетик-влак пашаштым иктешленыт да у тургымым тӱҥалыныт. Шыже-теле пагытыште предприятийлаште тӱҥ шотышто азап лийын огыл. Мариэнергын пресс-службыжын палдарымыж почеш, ачалыме пашалан кугу тӱткытым ойреныт. Специалист-влак 14 трансформатор подстанцийыште энергооборудованийым тӧрленыт. Тыгак 170 километр кугу вольтан электролинийым да 630 километр шеледымаш сетьым (рааспределительный сетьым) эрыктеныт. 39,5 киллометр у электролинийым шупшыныт. Да кышкар почеш палемдыме 344,3 гектар олмеш 408,8 гектар корным эрыктеныт. 2007 ийыште электролинийым да электрооборудованийым ачалыме пашалан 61,4 миллион теҥгем ойырымо да палемдыме пашам тӱрысынек шуктымо.

28, 29 аперльыште Кугу Отечественный сарын ветеранже да инвалид-влаклан автомашинам пӧлекленыт. Икымше кечын 2005 ий марте черетыш возалтше ветеран да инвалид-влаклан 14 у ВАЗ-21074 автомашина деч ключым кучыктеныт. Да 29 апрельыште эше 17 машина шке озажым муын. Палемдыме списке почеш 2 еҥ машинам налаш тореш лийыныт. Каласаш кӱлеш, 2009 ий гыч машина деч торешланыше ветеран-влаклан 100 тӱжем теҥге оксам пуаш тӱҥалыт. Кундемна мучко 2 кече машинам пуэдыме деч посна федерал спискыште автомашиналан черетыште эше 90 еҥ кодеш. Тидын нерген, калык илышым аралыме да пашалык шотышто министерствыште увертареныт.

Тул азап лийме уэш кугемеш. Эртыше арняште гына кундемна мучко 33 пожар лиймым палемдыме. Палемдымын пелыж наре тул азап каныш кечылаште лийын. Тидын годым 1 еҥ илыш дене чеверласен, 3 – эмганеныт да 28 оралте йӱлен. Тул азап лиймын тӱҥ амалже – тул дене пайдаланен кучылт моштыдымо. Каласаш кӱлеш, тиде арнят пожар денак тӱҥалын. Ола воктене сад пакчаште икмыняр пӧрт йӱлен. Тул азап лиймым шекланыше службо пашаеҥ-влак тӱткырак лияш йодыт.
...
Автор: user | Дата: 29 апреля 2008 | Просмотров: 2939 Коментарии: 2 | Подробнее

Резолюция IV съезда Всемирного конгресса татар

13 – 15 декабря 2007 года в столице Республики Татарстан – городе Казани - состоялся IV съезд Всемирного конгресса татар, в работе которого приняли участие делегаты и гости из Татарстана, регионов Российской Федерации, стран СНГ и дальнего зарубежья. Рассмотрев и обсудив основные тенденции и пути общественного развития, определив роль и место татар в современном мире, съезд наметил стратегию и тактику этнокультурного развития и консолидации татарского народа.

За период между двумя съездами в жизни татарского сообщества произошли многие значимые события.

Серьезным испытанием для татарского населения страны явилась Всероссийская перепись населения 2002 года. Несмотря на попытки определенных сил раздробить татарский народ, татары продемонстрировали национальное единство.

Важным событием в жизни татарского народа явилось празднование тысячелетия Казани. Юбилей способствовал духовному единению всего татарского мира, стал предметом нашей национальной гордости.
...
Автор: Вачис | Дата: 29 апреля 2008 | Просмотров: 6000 Коментарии: 2 | Подробнее

English - Mari мутер

Йылме-влакым йӧратымемлан да тӱняште кылкучымылан вияҥдаш полшаш кумылемлан кӧра, йылме-влакым тунеммылан да тиде мутерым ямдылымылан 20 ий деч утларак пуенам. Тиде моткочак шуко пашан сомылым шукташ да книгалан йӧным ышташ икмыняр шӱдӧ полшышо еҥлан таум каласем. Тиде мутер кеч могай сынан кусарымашдалан полыш лиеш манын ӱшанен кодам.

Д-р Грегг М. Кокс
Йот йылме-влак шотышто тӱнямбалсе рекордъеҥ

Пуртымо йылме-влакым тыгай пале негызеш ойырымо:

1. Кутырышо-влакын чотшо
2. Тӱҥ географий кундем-влакым шотыш налын тӱня мучко шарлымаш
3. Посна регионлалан культур шотышто кӱлешлык
4. Улшо эл-влакын кугыжаныш йылме
5. Посна регион-влаклан кугу кӱлешлык дене ойыртемалтше йылме-влак

Кузе мутерым кучылташ

Тиде мутерым вес страницыште ончыктымо 225 йылме коклаште кусарашлан кучылташ лиеш. Алфавит почеш ышташ куштылемдашлан англ йылмым негызлан ойырымо, но мутер моло 224 йылмымат кучылтмо шотышто куштылго улеш.

Англ мутлан вашештыше нуно 224 йылмела кокла гыч мутым кычал муашлан странице вуйыштыжо кӱлеш англ мутым муыман. Чын мутым ойырашлан мут деч пурлаште скобкеш верланыҥдыме палемдыш-влак полшышаш улыт. Англ мутла ӱмбалсе номер код ырессылкелан ыштыме.

Код-влак теве мом ончыктат:
...
Автор: user | Дата: 29 апреля 2008 | Просмотров: 4165 Коментарии: 2 | Подробнее

Ӱдырамаш тӱня

1264;дырамаш т1265;няЗоя Васильевна Гришина

Ӱдырамаш тӱня тудо шке сынан. Ӱдырамашлан илышын кочыжымат, нелылыкшымат чыташ логалеш. Куанле кечыжат вашлиялтыт. Тыгайже годым кӧргӧ чонетшат весеммыла чучеш. «Ӱдырамаш тӱня» лаштыкнан тачысе унаже мотокоч поро кумылан, весела, пеҥгыде койыш-шоктышан ӱдырамаш Зоя Васильевна Гришина. Шочын да кушкын тудо Морко районысо Кугу Ярамарий ялыште, тыштак йоча годсо пагытше эртен.

… (тиде ужаш mp3 файлыште)

Чаманен каласаш логалеш, самырык мотор ӱдырын тиде шонымашыже шукталтын огыл. Прфессионал артист лияш пурен огыл, очыни. Школ дипломым кидыш налмек, Зоя Йошкар-Олаш, ургызылан тунемаш кая.

… (тиде ужаш mp3 файлыште)

Зоя Васильевнан ачаж дене аваже ынде шукертак ош тӱня дене чеверласеныт гынат, таче нунын нерген кугу кугешнымаш дене ойла.

… (тиде ужаш mp3 файлыште)

Аваже тыглай пашазе, ачаже бригадир. А тудо вет эре ончылно кайыше, уш-акыл денат ойыртемалтше лийын. Калыкыште ойлат, олма олмапу деч тораш огеш чоҥеште, тидланак кӧра, очыни, Зоя Васильевнан пенгыде койыш-шоктышыжо.
...
Автор: user | Дата: 28 апреля 2008 | Просмотров: 3949 Коментарии: 1 | Подробнее

28 апрель

28 апрельТений шыжым Йошкар-Олаште черетан 10 финно-угор калык писатель-влакын погынышт эрташ тӱҥалеш. Тиде кугу мероприятийлан ямдылалтме паша каен шога. Шукерте огыл Йошкар-Олашке финн-угор писатель-влак Ассоциацийын президентше Арво Валтон толын каен. Таллин ола гыч толшо уна писатель-влакын Конгресс эртыме нерген йодыш-влакым каҥашен. Ушештарена, 10 финно-угор писатель-влакын погынышт тений сентябрь тылзыште эрташ тӱҥалеш.

Мемнан элыште экологий могырым сай огыл регион-влак коклаште рейтинг эртен. Тушто кажне кундемым 15 критерий почеш акленыт. Регион-влакым экосфера, техносфера да социум шотышто тергеныт, иктешлымашым ыштеныт. Рейтинглан ӱшанаш гын, Марий кундем экологий могырым яндар вер-шӧрлан шотлатеш. А уда регион-влак радамыш 14 кундем логалын. Нунын коклаште Коми ден Чуваш республике-влак, тыгак Тюмень, Ульяновск, Свердловск область-влак улыт. Рейтингым «»Ужар патруль» ушем эртарен.

Эртыше кечылаште миллион дене выпускник-влак ЕГЭм кучымо репетицийым эртеныт. Кӱшыл тунемме тӧнежлашке тунемаш пурашлан абитуриент-влак экзаменым кучышаш улыт. Тений ЕГЭм кучымо годым икмыняр вашталтыш пурен. Кажне тунемшылан посна экзамен паша дене пакетым кучыктат. Тиде методикым ямдылыше-влакын палдарымышт почеш, пошкудын вашмутшым возен налаш огеш лий. Тений налме таныккагаз дене (свидетельство дене) 2009 ий марте тунемаш пураш йӧн лиеш. Каласаш кӱлеш, кеҥежым тений тунем пытарыше да ончыч тунем пытарыше-влак экзаменым кучаш тӱҥалыт. Экзамен-влак май кыдал гыч тӱҥалыт.
...
Автор: user | Дата: 28 апреля 2008 | Просмотров: 2963 Коментарии: 4 | Подробнее
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ... 13


Яндекс.Погода Яндекс.Метрика
Архив новостей
Популярные новости