Ты книгам марла возышылан полшык семын шонен ямдылыме. Марла официальный кагаз-влакым возкалыме годым мемнан нимогай икгайлык уке: кӧ кузе мошта, туге возкала. Поснак тиде тӱрлӧ тӧнеж, организаций, ыштыквер-влакын сакымлӱмыштым ончыктымо годым шижалтеш. Кагазвиктыш сомылым марла шуктымо годым ме йот мутым утыждене кучылтына. Тыге шкенан йылмынам шке нелемдена, шӱкаҥдена, кучылташ йӧндымышке савырена. А тӱткынрак ончалаш гын, тыгай деч утлашат лиеш. Тидлан изишак шоналтен, марий йылме ӱмбак вес шинча дене ончалын возымо сомылым марла шукташ тӱҥалман.
Тыгай кугу да моткоч кӱлешан сомылым мыняр-гынат тӧрлаш шонен, тиде полшык книгам ямдылыме. Тиде тӱҥалтыш ошкыл веле, кӧлан-гынат тудым ыштыман дыр. Книгам марла возкалыше еҥ-влаклан, тунемше ден туныктышо, вуйлатыше пашаеҥмытлан ямдылыме.
Тӧнеж, организаций, тулеч моло-влакын лӱмыштым виктерын лукмо справочникше почеш ыштыме. Ятыржым шкегыч чумырымо. Ида ӧпкеле, мыняр верештме, мом мумо, молан кун ситен, тудым пуымо. ӧршаш уке, экшыкат уло. Тиде вет тӱҥалтыш веле. Ты шотышто мемнан нимогай шыныкнат уке манаш лиеш. Садлан икгаештараш, ты сомыл деке тӱткым тарваташ кӱлешак. Айста она мондо: кагазвиктышым вораҥдарымашке шочмо йылмым шупшылмаш мыланна ӱшанле ончыклыкым сӧра. Тиде сомыл кеч изиш да марла лиеш гын, йылмынан акшат палынак нӧлталтеш ыле.
Теве могай шонымаш гыч ты, такшым шкалан суапдыме, но калыклан суапле, сомыллан пижме. Ала тидат иктаж-кӧн кумылжым тарвата? Поснак ушнаш ӱжмӧ шуэш ыле тыгай пашаш самырык-влакым. Вет нунын кидышкышт кучыктена ме шкенан ончыклыкнам.
Мый пеш шижам: тыге марлаҥдаш тӧчымӧ ваштареш южышт моткочак шум шогалтат, тӱҥалме пашам орлаш пижыт. Марий йылмым марлаҥдаш тӧчымылан тыгай-влакын шӱмышт эре шелеш. Но вет кӧлан-гынат, кунам-гынат тиде пашамат тӱҥалман. Тӱҥалде мучаш ок лий, мучашлыде лектыш ок лий. Сандене ты могырым ончалаш гынат, тыгай тӱҥалтышын кӱлешлыкше улак.
Ончылмутым кок семын возымо. Иктыже рушла возышо-влаклан умылтараш: молан марла кагазвиктышым вораҥдыман, могай кӱлешлыкше. Нуно вет тидым шке шинчашт дене ончат, шке семынышт умылат. Садлан марий еҥын ончалтышыжымат мыланна негызлыман. Весыже шкаланна, марий-влаклан. Молан тӱрлӧ кагазым марла возкалаш кӱлеш да кузе тидым ышташ, ты сомылым шуктымаште могай корным кучаш — тидым рашемдаш шонымо.
Пособие по делопроизводству на марийском языке
Кагазвиктыш сомылым марла шуктышо-влаклан полшык
Составитель И.Г.Иванов
И.Г.Иванов чумырен
Автор проекта Э.А.Юзыкайн
Редактор З.М.Дудина
И 20 Пособие по делопроизводству на марийском языке. Кагазвиктыш сомылым марла шуктышо-влаклан полшык /Составитель И.Г.Иванов. — Йошкар–Ола: Министерство культуры, печати и по делам национальностей РМЭ, 2007. — 96 с.