Кундемыштына наркоманий йодышым тӱткын тергат. Тидын нерген Россий Федерацийын тӱҥ наркополицейскийын алмаштышыже Александр Федоров палемден коден. 17 июльышто, каҥашпогынышто юл кундемысе наркоконтроль вуйлатыше-влак шке пашатым иктешленыт. Марий Эл республикын тӱҥ наркополицийже Александр Кравченко палемден: «Наркоманий йодыш утларакшым студент-влак коклаште шарлен». А Александр Фёдоровын палемдымыже почеш, лишыл жапыште у тӧртыкым (законым) илышышке пуртат. Тидыже наркополиций-влакын пашатым куштылемдышаш. Ынде 3 кече олмеш 30 кече марте следствий эртарымым шуят. Тылеч посна тыгак эм препарат-влакым вес кундем гыч кондымо да лукмо шотышто документым пеҥгыдемдат. У тӧртык-влак илышыш шыжым пурышаш улыт.

Налог декларацийыште у программе почеш, кагазыште шртих-код лиеш. Тидыжым налог тӱлышӧ еҥын компьютер полшымо дене декларацийым возымыж годым ыштат. Тиде штрих-код почеш декларацийын форматшым да формыжым пален налаш лиеш. Тыге налог инспектор сканер полшымо дене декларацийым кӱчык жапыште «лудын» кертеш. Тиде йӧн пашам куштылемда. Молан манаш гын, информацийым аралыше дискета-влакым кучылтмаш тоштемыт, а Интернет полшымо дене отчетым шагал еҥ колта. Тачысе кечылан Йошкар-Олаште илыше–влак шукынжо кагаз документ дене пайдаланат. Кокымшо кварталыште тыгайжым 54% налог тӱлышым палемдыме.
...

Россий конституций судышко ЕГЭ шотышто вуйшиймаш пурен. Возышо-влакын шонымышт почеш, экзаменым тыгай йӧн дене эртарыме тӧртык (закон) дене келшен огеш тол. Молан манаш гын, экспериментым эртарыме годым йоча-влакын ача-авашт деч келшымыштым йодын огытыл. Тиде конституций правам пудыртымаш лиеш. «Тиде шонымаш дене суд келша гын, мо лиеш», - тыгай йодышым Российысе туныктыш фонд вуйлатыше Сергей Комков пуа. Тиде эксперимент иктешлымаш деч кораҥаш гын, тунам умылыдымаш лектеш. Тиде годым шонаш тӱҥалыт, кӱшыл тунемме тӧнежышке тунемаш пурашлан вес йӧным. Тиде йодышым рашемдымек, граждан судышко иск-влакым возаш тӱҥалыт. Тидын нерген федерал увер пуышо информаций агенство палдара.

Силикатный кермыч заводышто правил пудыртымаш-влакым палемдыме. Ростехнадзор Виктем черетан тергымашым эртарен. Тыге палемдыме заводышто 80 наре лӱдыкшыдымылыкым йодмаш деч кораҥмым палемденыт. Тыгак технологий да экологий нормым шуктен толын огытыл. Атмосфер южышко шуко тазалыклан эҥгекым кондышо газ-влак лекмым палемденыт. Южо оборудованийын паспортыштыжо кажне ийын эртыме технический оценке пале лийын огыл. Завод кӧргыштӧ ачалыме пашате экшык-влакым тӱрыс шуктымо огыл. Тыгак пашаеҥ-влак шке должность дене сомылыштым шуктен огытыл. Тыге эксперт комиссий предприятий вуйлатышылан правил пудыртымаш-влакым кораҥдыме шотышто пашам эртараш кӱштен. Тыгак экшык-влак лекмын амалжым тӧрлаташ палемден.
...

Кажне кокымшо пӧртыштӧ канде тул лийшаш. Тыгай тӱҥ паша задачым республик виктерыште шынденыт. Да кундемна мучко газым пуртымо показательым тений 50-52% марте кӱзыкташ палемденыт. Тидлан кугыжаныш могырым полыш ойыралтеш. 2005 ий гыч газификаций да пӧрт чоҥымо пашалан субсидийым кредит йӧн дене пуат. Тыгак изи парышан-влакланат полышым пуашлан виктерыште пунчалым луктыныт. Лачак тидын дене келшен 478 счётчикым да газ плитам налыт да пӧртышкӧ газым пуртымо годым шындаш тӱҥалыт. Тиде радамыш илалше-влак, пашадыме пенсионер-влак, тыгак шуко икшыван еш да инвалид-влак пурат. Тидын нерген Виктер сайт палдара.

Шӧр отрасльым вияҥдымаш – ялысе каклык деч шога. Тений кундемна мучко 311 шӧр погымо верым палемдыме. Тыште ял калык деч шӧрым ялозанлык, предприятий, райпо, шӧр завод да тыгак амалкалче-влакат погат. Кучемын увертарымыже почеш, икымше пелийыште лектыш палдырна. Мутлан, кодшо ий дене таҥастарымаште тений шӧр погымаш 2,5 тоннлан шукемын. Палдарена, 2008-2012 ийлан шӧрым пуышо вольыкым кучымаш дене кугыжаныш полышым пуа. Тиде эн ончыч, урлыкаш вольыкым налашлан, тыгак кургымым ямдылыме шотышто полыш лиеш. Ушештарена, тиде программын шукталтмыжым шымлымаш 1 октябрь марте шуйна.
...

Виктерын «Шокшо линий» телефонжо дене ятырын пайдаланат. 13 кече пашам ыштыме жапыште 570 йыҥгыр ппурен да 600 утла йодышым пуэныт. Эн шуко йодыш лифт пашам ыштыме шотышто лийын, тыгак кудывече-влакым тӱзатыме да ачалыме пашам, корным, тротуарым тӧрлымӧ, тошто пӧрт-влакым уэмдыме да шокшо вӱд йодыш дене шукын эҥертеныт. Тыгак нелылык автомашинам шогалтыме верымойырымо йодыш лектын. Уремым волгалтарыме, канализаций да у пӧртым чоҥымойодышат ӧрдыжеш кодын огыл. Каласаш кӱлеш, пурышо йодыш-влак дене кажне кечын пашам ыштат. Да лончылысмо радам дене муниципал администрацийлашке рашемдаш колтымо. Тидын нерегн Виктер сайт палдара.

Игечым эскерыше-влак шокшо игечым сӧрат. А пожар лӱдыкшыдымылыкым эскерыше-влак чодыраш корным петыраш сӧрат. Тыгай темлымашым виктерышке колтымо, но вашмут але уке. Тенийсе кеҥежымсе игече чодыраште юлым кучаш полшаш полша. Пытартыш гана чодыраште тул ылыжмашым тылзе ончыч палемденыт. А идалык тӱҥалытш гыч чылажге 76 ылыжмаш лийын. Тыге тул 47 тичмаш 5 луымшо гектар чодыра кумдыкым пытарен. Кодшо ийласе показатель 86 гектар наре чодыра эҥекыш логалмым ончыкта. Тидын нреген чодыра озанлык министерстве палдара.
...