Лӱмгече календарь

Идым тылзын латнылымше кечынже фашизм кидеш индыралтше-влакым шарныме кече.

Тыгак таче танкист-влакын кечышт палемдалтеш.

Морко район Нуръялыште шочын-кушшо уста семмастар Виталий Михайлович Алексеевлан таче 62 ий темеш. Москосо консерваторийым тунем лекмек, Шкетан лӱмеш драмтеатрыште сем пӧлкажым вуйлатен, а 10 ий ончыч Искандаров лӱмеш капеллыштат тыршаш тӱҥалын. Икымше марий мюзиклын, симфоний семӱзгар произведений-влакын, ятыр романсын да мурын авторжо. А «Морко сем» спектакль мурылан семым келыштарымыжлан кугыжаныш премий дене палемдалтын. Марий Элын калык артистше, сымыктышын сулло пашаеҥже.

56 ий ончыч Кисловодск олаште шанче литературовед Игорь Петрович Карпов шочын. Кӱшыл шичымашым Марий кугыжаныш педагогик институтышто налын да паша верымат тыштак муын: аналитик филологий лабораторийын вуйлатышыже, литератур кафедрын профессоржо марте шуын. 150 наре шанче пашан, «Спаси и сохрани» книган авторжо. Филологий шанче доктор. Педагогик туныктыш шанче академийын чолга корреспондентше. Марий Элысе шанчын сулло пашаеҥже.

...

Лӱмгече календарь

Идым тылзын латкумшо кечынже 1946-шо ийыште пошкудо Татарстан кундем Черемшан селаште туныктыш пашаеҥ Людмила Григорьевна Красилова шочын. Марий кугыжаныш педагогик институтым тунем лекмек, Йошкар-Оласе 3-шо №-ан школышто руш йылме да литератур предметым вӱдаш тӱҥалын, а вара 20 №-ан школыш куснен да пытартыш ийлаште технологий колледжыште тыршен. Марий Элын сулло туныктыш пашаеҥже да калык туныктышыжо.

Тыгак таче шке шочмо кечыжым кумдан палыме артистка да туныктыш пашаеҥ Светлана Аркадьевна Гладышева палемда. Шочынжо тудо Морко район Масканур ялыште. ГИТИС-ым тунем лекмек, Марий кугыжаныш драмтеатрыште тыршен. 10 ий утла ынде Марий самырык театрыште модеш, тыгодымак тӱвыра да сымыктыш колледжыште туныкта. 50 утла рольым чоҥен, кудышт кокла гыч 20 ий ончыч шындыме С. Николаевын «Саликаштыже» Саликам, Чавайнын «Мӱкшотарыштыже» Клавийым палемдаш лиеш. Тыгак Светлана Аркадьевна «Чоныштем илет» икымше марий телесериалыште модын. М. Горькийын «На дне» пьесыж почеш шындыме спектакльыште Василисан рольжым устан модмыжлан кугыжаныш премий денат палемдалтын. Марий Элын сулло артисткыже.

...

Эртыше арням иктешлен

10 гыч 13 сентябпь марте Йошкар-Олшате кугу мероприятий эртен. Тиде финно-угор писатель-влакын 10-шо тӱнямбал конгрессышт. Тиде пайремыш Российын 13 регионжо да 8 йот эл гыч 300 утла еҥ толын. Конгресс годым калыклан вучыдымо пӧлек лийын. Тиде Сергей Маков ден Зоя Дудинан возымо «Кӱсото» кантантын йоҥгалтмыже. Кудыжым А.Искандаров лӱмеш да Чуваш кугыжаныш симфоний капелла йоҥгалтареныт. Пленар каҥашпогын, секций-влакын пашам ыштымышт годым шанчыеҥ-влак докладым ыштеныт. Уна-влаклан Эллина Архипован «Алдиар» оперыжым ончыктеныт. Шернур, Морко, Оршанка районысо литератур тоштерлаште лийыныт.

Кечывалвел Осетийын пуламыр илышыже Марий Эл Республикыште илыше-влакымат тургыжландарыкта. Тиде Кавказышке гуманитар полышым колташ йӧным кычалме дене кылдалтын. Медицин препарат, чоҥымо пашалан кӱлеш материал-влакым Марий Эл республик гыч ик гана гына огыл колтымо. Виктер сайтын палдарымыже почеш, кодшо тылзыште Йӱдвел Осетий Республикын лицевой счетышкыжо 10 миллионат пеле теҥгем колтымо. Тылеч посна 20 тонн наре полышым ыштыме. Тиде ПВХ линолеум, чия, лак, ДВП да чоҥымо, ачалыме пашалан кӱлеш материал дене машинам темен колтымо. Кодшо арняштат полышым колташлан кӱлеш материал-влакым погымо.

...