Кеч уремыште лум поран ӱштеш гынат, марий-влаклан тиде чарак огыл. «Репетицийыш але собранийыш погынымек чон ыра, Марий Элыш миен толмыла вел чучеш» - ойлат нуно.

28 ноябырьыште Сургут «Марий ушемын» активистышт шке черетан репетицийыштым, тыгак погынымашым эртыш.

Ушештарем, 30-шо октябырьыште ушем шке ансамбыльыштым чумыраш кутырен келшеныт. Нунын йодмыштлан верысе администраций полыш кидым шуялташ торешлен огыл, репетицийлан верым муын. Икымше номерлан пошкырт вел куштымашым ойырымо, кум гана погынен репетицийымат эртарыме.

Тиде погынымашыште коллективым кузе лӱмдымо нерген мутланеныт. Чылаже латкум темлымаш йоҥген. Тушечын иктыжым тӱшкан келшыме почеш ойырымо. Тевыс кузе тудо йоҥга – «Марий ушем» пеленсе этнокультурный коллектив «ЮМарий». Тиде лӱмым Юрий Таныгин ден Раисия Сунгурова темленыт. Нунын умылтарымашышт почеш тиде у неологизм шке контекстыштыже кум тӱрлӧ шонымашым куча: Югра Марий, Юзо Марий да Юмо Марий.

...

Регион-влак кокласе «Марий ушем» мер организацийыште отчёт-сайлымашан погынымаш эртен. Паша радам куд ужаш гыч шоген. Ондак Вуйвер вуйлатыше Владимир Козлов эртыше кок ий жапыште могай пашам ыштымым лончылен. Вара у вуйлатышым сайлымаш лийын. Кок кандидат кокла гыч шукырак йӱк дене «Марий ушемын» у вуйлатышыжлан Евгений Чашкиным ойырымо.
Евгений Витальевич 1964 ий 5 январьыште Марий Тӱрек район, Ӱлыл Тӱрек ялыште шочын. Марий Тӱрек кыдалаш школым тунем пытарен. «Марий ушем» мер толкыным ыштымашке 1989 ий октябрь тылзыштак ушнен, да саманын тӱрлӧ шӧрыныштыжат шке шонымашыж деч кораҥын огыл, таче мартеат «Марий ушем» радамыште шога. У вуйлатышылан вигак пашаш кычкалташ логалеш. Вет тиде арняште ушемын Уставшым пеҥгыдемдаш пуыман. Тылеч посна Ушемыште мыняр еҥ улмым шотлен луктын, тиде пашам шотыш кондаш кӱлеш.
Отчёт-сайлымаш погынымаштак 9 еҥ гыч шогышо у Вуйверым да 3 еҥан Тергыше комиссийым сайлыме.

Валентин Колумб лӱмеш Финн-угор калык-влакын истории йда сылнымут тоштерыште «Тукымсер» вашлиймаш кас лийын. Тудо марий сылнымутын классикше Николай Мухинын шочмыжлан 120 ий теммылан пӧлеклалтын ыле. Вашлиймашке Николай Семёновичын веҥыже, медицине профессор Назарий Александров толын ыле.
Назарий Александрович профессийже дене врач, но Николай Мухинын илыш-корныжым шымлымаште ончыл верыште шога. Тудын полшымыж денак писатель, поэт, туныктышо да мер пашаеҥын сылнымутшым 3 том дене савыктен лукмо.
Вашлиймаште Назарий Александров Мухинын илыш-корныжым тӱҥалтыш гычак радамлен, марий-влакым сотемдарымаште тудын надыржым палемден.
Николай Мухинын лӱмгечыжлан пӧлеклалтше пайрем 30 ноябрьыште тудын шочмо кундемыштыже, Морко район Олыкъялыште лиеш.

...

Тыгай увер дене вашкат Свердлов область гыч марий-влак:
«Йӱштӧ Кугыза ден Лум Ӱдыр тендам 18 декабрьыште 18.00 шагатлан «Мельница» кафеште вучат. Сергей Байназов да марий эстрада да фольклор "Канде кава" группе пайрем кумылым нӧлташ полшат. Тиде кастене палыме лияш, марий мурым мураш, кушташ лиеш...»

Каласыман, тыгай погынымаш Первоуральск олаште икымше гана лиеш. Кызытсе жаплан пайремыш Пошкырт кундем, Марий Эл да Югра гыч марий-влак толаш сӧреныт.

...

Таче Марий кугыжаныш университетлан – 38 ий. Кызыт университет республикыште веле огыл, тыгак Россий ден финн-угор тӱняште туныктымаш, шанче да тӱвыра шотышто ик вӱдышӧ рӱдерлан шотлалтеш. Тений гына туныктымо, шанче да инноваций пашаште сай лектышыш шумылан, кӱкшӧ качестван шинчымашым пуымылан университет «Россий Федерацийын эн сай туныктымо рӱдерже-влак» национальный конкурсышто да «Национальный качество знак» федерал конкурсышто лауреат лийын, «Юл кундемысе федерал округын эн сай вузшо» диплом дене палемдалтын, «Милосердий» педагогический отрядше Российыште икымше верым сеҥен налын. Таче тӱҥ корпусын актовый залыштыже кугу пайрем погынымаш эртен. Тушто «Идалыкын преподавательже» конкурсышто сеҥыше-влакым кум номинацийыште чапландареныт. «Эн сай самырык преподаватель» – физика да-математика факультетын доцентше Вера Токтарова, «Эн сай доцент» – педагогике да психологий факультетын доцентше Светлана Шалаева, «Эн сай профессор» – историй факультет гыч профессор Валерий Патрушев. «Университетын почётан профессоржо» лӱмым техник шанче доктор, электроэнергетике факультетын деканже Леонид Максимович Рыбаковлан пуымо, увертара университетын пресс-службыжо.

...

Марий Элын президентше Леонид Маркелов правительствыште ятыр паша вашлиймашым эртарен. Тушто республикын социал-экономик илышыжым ончен лекме. Тӱҥ йодышыжо ял озанлыкыште инноваций проект-влакым илышыш шыҥдарымаш дене кылдалтын. Вашлиймаште пале лийын: «Йошкар-Ола шыл комбинат» акционер ушем Советский районышто сӧснам ончымо кокымшо кугу комплексым чоҥен пытарен. Тыште 30 тӱжем вуй сӧснам ончаш тӱҥалыт. Комплексым тылзе мучаште пашаш колтат. Тылеч посна «Акашевский» чыве фабрикыште инвестиций проектым умбакыже шуйымо нерген ойлымо.

Республикыштына энергийым ужалыше у компаний – «Марий энергосбыт» акционер ушем шке пашажым поро кумылым ончыктымаш гыч тӱҥалын. Акционер ушем «Филипс» компаний дене пырля иктаж-могай полатыште, предприятийыште, школышто але учрежденийыште энергийым аныклыше лампе-влакым чылт яра вераҥда. Лач тиде вержым муаш гына кӱлеш. «МариМедиа» ушемын сайтыштыже кызыт кокытым вераҥдыме. Тиде – Республикысе йоча эмлымвер да Инвалид йоча-влакым реабилитироватлыме рӱдер. У лампе дене волгалташ шонышо-влак радам эше кушкын кертеш, сеҥышым сайтыш пурышо да шке йӱкыштым пуышо-влак ойыраш тӱҥалыт.

...

Тений кеҥежым Россий мучко 760 тӱжем гектар чодыра йӱлен, 199 илем нелылыкыш логалын, 62 еҥ колен, - увертара «Марий Эл» газет. Тиде пӱртӱс туткарым шарныкташ манын, МЧС пашаеҥ-влак лӱмынак книгам луктыныт. Тушто тукарын могай ойган лиймыжым тӱҥ шотышто фото-влак почын пуат. Москваште Россий Федерацийын чрезвычайный ситуаций шотышто министр Сергей Шойгу телевидений, радио, газет пашаеҥ-влаклан «Участнику ликвидации пожаров 2010 года» медальым кучыктен. Россий кӱкшытан тыгай саламлымашке «Марий Эл» газетын пӧлка редакторжо Эдуард Иманаев логалын, тудат медаль дене палемдалтын.

...

Некоторые участники готовы ради победы своего "чуда" использовать нечестные способы - накрутку голосов и прочие хитрости. В ходе финального тура голосования в проекте «7 чудес финно-угорских и самодийских народов», который проходит на базе Инфоцентра FINUGOR.RU, организаторы акции снимут накрутки голосов пользователей.


...

 

«Салика» фильмын премьерыже эртымылан ик тылзат ыш эрте, а тудын кӱшеш шке кӱсеныштым пойдараш шонышо-влак лектынат улыт. Лицензиян диск деч посна Морко районышто шолагай диск-влакым ужалаш тӱҥалыныт. Видеопират-влак тыгай дисклан шулдынрак йодыт, дискым пыштыме атыште сӱретшат сай качестван огыл. Пагалыме йолташ-влак, шарныза – лицензиян диск нигузе шулдо лийын ок керт. Адакшым сай дискым ужалыме окса гыч ик ужашыже вес фильмым ямдылаш кучылталтеш. Шулдырак ак дене видео але муро дискым налын, те весын кӱшеш илен тунемше еҥым веле пойдареда. Видеопират-влак дене милиций пашаеҥ-влакат кучедалыт. Теве Параньга районышто «Контрафакт» операций эртен. Параньга пазарыште шолагай диск-влакым ужалымым пален налме. Кызыт предпринимательын пашажым судышто ончат.

...

Этнографо-дизайнерский проект «Забытые легенды Поволжья» является аналогом финского фото-проекта «Maailman ihanin tyttӧ», известным на всю Европу с 2005 года.

Результатом работы команды этнографов, художников по костюму, дизайнеров, гримеров, фотографов станет выставка широкоформатных фотографий забытых сказочных существ народов Поволжья в Национальном музее Республики Татарстан.

...