Россий гыч Украиныш газ 20 янвральыште 19 шагатат 24 минутлан каяш тӱҥалшаш. Тидын нерген «Увер Риа-лан» газпромын еҥже ойлен. Палемден кодена, Европышко Украина гоч газ 1 январь гыч ты марте каен огыл. Икмяняр кече ончыч Россий ден Украина газ дене келшымашым пеҥгыдемденыт. 2009 ийыште ныл тылзе мемнан эл Украинылан газым 20 процентлан шулдыракын ужалаш тӱҥалеш. Тудын акше 360 долларыш шуэш. Украина шке могыржо гыч транзитлан акым тыгак шулдештара. Тидын нерген Российын да Украинын премьер-министрже-влак 17 январьыште эртыше газ саммитыште кутырен келшеныт. Вес ийын газлан ак рынке дене келшышын лиеш.
Тений Российыште йот эллаште лукмо автомашина-влакым 50 процентлан шагалрак налаш тӱҥалыт, воза «Ведомости» газет. Эртыше ий нерген ойлаш гын, мемнан элыште илыше-влак 26 процентлан шукырак автомашина-влакым налыныт, да йот элысе транспортым ужалыме дене Германийымат ончылтеныт. Йот элысе автомашина-влакым шагалрак налмашын амалже пале. Тиде кредитым шагаларак пуымаш, да налше-влакшын тӱлен кертдымашышт. Тыгак 2009 ий гыч у огыл импорт иномарка-влаклан пошлина кугемын.
...
20 январь. Увер йогын
А тый палет?
Тидым палаш оҥай
1. А, тый, палет, Сергей Чавайн сылнымут произведенийлаштыже калык ойпогым кучылтын? Сергей Григорьевич шкеже теве кузе воза: «Кастене кӱнчылам шӱдыраш але тӱрым тӱрлаш мемнан деке ӱдыр-влак толыт ыле. Кидпашам ыштат, мурат, туштым туштат, йомакым колтат. Моло ӱдыр коклаште Плагий лӱман ик ӱдыр йомак колташ путырак мастар ыле… Мый Плагийын йомакшым пеш йӧратен колыштынам, южгунам пелйӱд марте мален омыл. Тыгеракын калыкын мутшо сылне литературым йӧраташ туныктен».
2. А, тый, палет, тушто калык историйым нумалеш? Тушто гоч ме ожнысо шемер еҥын илышыжым, тунамсе жапыште кучылтмо ӱзгар-влакым пален налына. Мутлан, тумо дене писте коклаш ӱшкыж пижын, але кӱртньӧ ӱшкыж пу тӱкан – туштен ожно калык. Тиде сапондо дене шийыныт, шога дене куралыныт. Кызыт гын нине ӱзгар-влакым тоштерыште веле ужаш лиеш.
3. А, тый, палет, Сергей Григорьевич Чавайнын поэт лӱмжӧ кузе лектын? Сергей Григорьевич теве кузе воза: «1905 ийыште революций лие. Марий интеллигенцийын кумылжым тарватыш. Шукынжо марий улмышт дечын лӱдын, вожылын коштыныт гын, тунам марий газет, книга, литератур нерген мутланаш тӱҥалыныт. Тиде ийынак декабрь тылзыште Озаҥысе учительский семинарийын канцелярийыштыже ятыр ен погынен. Сылнымутан литература нерген мут лекме годым Владимир Алексеевич Мухин каласыш: «Мемнан коклаште почеламут возышо уло. Тек возышо шке почеламутшым лудеш». Тунам зал мучко «Ото» почеламут йоҥгыш. Колыштшо-влак ик жап нимом пелештыде шинчышт, вара мокташ тӱҥальыч. Кид гыч кидышке почеламут кайыш. Тылеч вара мыйын марий поэт лӱмем лекте», воза марий сылнымутлан негызым пыштыше.
...
1. А, тый, палет, Сергей Чавайн сылнымут произведенийлаштыже калык ойпогым кучылтын? Сергей Григорьевич шкеже теве кузе воза: «Кастене кӱнчылам шӱдыраш але тӱрым тӱрлаш мемнан деке ӱдыр-влак толыт ыле. Кидпашам ыштат, мурат, туштым туштат, йомакым колтат. Моло ӱдыр коклаште Плагий лӱман ик ӱдыр йомак колташ путырак мастар ыле… Мый Плагийын йомакшым пеш йӧратен колыштынам, южгунам пелйӱд марте мален омыл. Тыгеракын калыкын мутшо сылне литературым йӧраташ туныктен».
2. А, тый, палет, тушто калык историйым нумалеш? Тушто гоч ме ожнысо шемер еҥын илышыжым, тунамсе жапыште кучылтмо ӱзгар-влакым пален налына. Мутлан, тумо дене писте коклаш ӱшкыж пижын, але кӱртньӧ ӱшкыж пу тӱкан – туштен ожно калык. Тиде сапондо дене шийыныт, шога дене куралыныт. Кызыт гын нине ӱзгар-влакым тоштерыште веле ужаш лиеш.
3. А, тый, палет, Сергей Григорьевич Чавайнын поэт лӱмжӧ кузе лектын? Сергей Григорьевич теве кузе воза: «1905 ийыште революций лие. Марий интеллигенцийын кумылжым тарватыш. Шукынжо марий улмышт дечын лӱдын, вожылын коштыныт гын, тунам марий газет, книга, литератур нерген мутланаш тӱҥалыныт. Тиде ийынак декабрь тылзыште Озаҥысе учительский семинарийын канцелярийыштыже ятыр ен погынен. Сылнымутан литература нерген мут лекме годым Владимир Алексеевич Мухин каласыш: «Мемнан коклаште почеламут возышо уло. Тек возышо шке почеламутшым лудеш». Тунам зал мучко «Ото» почеламут йоҥгыш. Колыштшо-влак ик жап нимом пелештыде шинчышт, вара мокташ тӱҥальыч. Кид гыч кидышке почеламут кайыш. Тылеч вара мыйын марий поэт лӱмем лекте», воза марий сылнымутлан негызым пыштыше.
...
20 январь
«Марий Эл ТВ» эфирыштыже лекше «Теме ден комментарий» программе гыч:
1. Шке пашажым йӧратыше да сайын ыштыше айдемым кеч-кунамат «мастар еҥ» маныт. Тудо шке пашажым моштен виктара. Сандене тудлан эн неле сомылым ӱшанен пуат да сай лектышым налыт. Мастар еҥ – тиде ремесленник, туныктышо, кӱлеш ойым пуышо, икманаш, чыла шотыштат профессионал. Шке пашажлан мыняр оксам налеш, тудлан тиде – тӱҥ огыл. Тудлан ыштыме сомылжын лектышыже шерге. А молан тудо шке пашажым эре сайын шукта? Вес семын тудо ыштен огеш мошто.
2. Тора йот элысе уна-влакым Марий Элыш мо конден? Эн ондак порылык да вес айдемылан полшаш ямде улмо койыш. Лач тыгай еҥ-влак волонтер радамыш ушнат да шке пашашт дене моло-влакым куандарат. Поснак ача-ава деч посна кодшо йоча-влакым.
...
1. Шке пашажым йӧратыше да сайын ыштыше айдемым кеч-кунамат «мастар еҥ» маныт. Тудо шке пашажым моштен виктара. Сандене тудлан эн неле сомылым ӱшанен пуат да сай лектышым налыт. Мастар еҥ – тиде ремесленник, туныктышо, кӱлеш ойым пуышо, икманаш, чыла шотыштат профессионал. Шке пашажлан мыняр оксам налеш, тудлан тиде – тӱҥ огыл. Тудлан ыштыме сомылжын лектышыже шерге. А молан тудо шке пашажым эре сайын шукта? Вес семын тудо ыштен огеш мошто.
2. Тора йот элысе уна-влакым Марий Элыш мо конден? Эн ондак порылык да вес айдемылан полшаш ямде улмо койыш. Лач тыгай еҥ-влак волонтер радамыш ушнат да шке пашашт дене моло-влакым куандарат. Поснак ача-ава деч посна кодшо йоча-влакым.
...
Теннисисты определили лучших!
В Йошкар-Оле завершился очередной Чемпионат Марий Эл по большому теннису. Особенностью этого первенства стало место проведения – новый теннисный корт на стадионе «Дружба», и количество участников – более 60
С самого утра до позднего вечера на теннисном корте стадиона «Дружба» было многолюдно. Ведь повод более чем достойный: четыре площадки нового спортивного сооружения в течение пяти дней были отданы лучшим спортсменам республики, которые соревновались за звание Чемпионов Марий Эл.
...
С самого утра до позднего вечера на теннисном корте стадиона «Дружба» было многолюдно. Ведь повод более чем достойный: четыре площадки нового спортивного сооружения в течение пяти дней были отданы лучшим спортсменам республики, которые соревновались за звание Чемпионов Марий Эл.
...
Пока восьмые, но надежды не теряем!
Возобновились игры Открытого первенства России по хоккею среди команд дивизиона «Центр» Высшей лиги. Волжская «Ариада-Акпарс» в декабре особо не радовала болельщиков победами, но заявка новых игроков перед самым Новым годом вселяет в оптимизм в сердца любителей хоккея.
Кто бы мог подумать, что команда-открытие этого года – «Ариада-Акпарс», которая первую часть чемпионата проведя в лидерах, к новому году вдруг скатиться на восьмую строчку турнирной таблицы… Болельщики всерьез забеспокоились и на повестке дня стоял только один вопрос: а попадет ли наша команда в плей-офф или нет? Поэтому все уповали на декабрьскую дозаявку, т.к. из пришедших в ноябре никто особо себя проявить не смог.
...
Кто бы мог подумать, что команда-открытие этого года – «Ариада-Акпарс», которая первую часть чемпионата проведя в лидерах, к новому году вдруг скатиться на восьмую строчку турнирной таблицы… Болельщики всерьез забеспокоились и на повестке дня стоял только один вопрос: а попадет ли наша команда в плей-офф или нет? Поэтому все уповали на декабрьскую дозаявку, т.к. из пришедших в ноябре никто особо себя проявить не смог.
...