Ече дене куржмаште Марий Эл гыч спортменке тӱнямбал чемпионатын призёржо!

Германийыште ече дене куржмаште самырык-влак тӱнямбалсе таҥасымаште погыненыт. Ӱдыр-влак лу меҥге торашке куржыныт. Тӱнямбалсе чемпионатышке Россий сборный дене пырля Марий Эл гычат спортсменке каен. Коҥганур школым тунем пытарыше, Куженер район Лопсола ялын шочшыжо - Алевтина Таныгина Германийыште эртыше таҥасымаште ший медальым сеҥен налын. Шӧртнӧ медальым финн спортсменке Кертту Нисканен сулен, марий ӱдырым 6,9 секундылан ончылтен. Да Россий гыч эше ик спортсменке Светлана Николаева – кумшо верыште шога.

...

«Поро, умылен моштышо марий калыкем, операций ышташ окса дене полшен кертыда гын, полшыза. 17 ияшак аварийшке логалынам. Мыйын лӱмем Тимур Смирнов…»

Ты увертарымашым Марий Эл Радиошко кылме тылзе мучаште конденыт. Но Тимур кажне кечын ӱшан дене ила. Йол ӱмбаке шогалам, чара йолын ужар шудо ӱмбалне ошкылам манын шона. Тиде шонымашым шукташлан тудлан икмыняр операцийым ыштыман. А тидланже шуко оксам поген, Моско олашке кудалман. Ик опреацийлан гына 800 тӱжем наре теҥге кӱлеш. Тылеч вара эше ик операцийым ыштыман, маныт специалист-влак.

Тимурын шарнымашыже гыч:
«17 ияш годым корно туткарышке логалынам. Шуко жап ушым йомдарен корно ӧрдыжтӧ киенам. Лишыл-влакын ойлымышт почеш, арня комышто лийынам. Тылеч вара нейрохирургий отделенийыште киенам, операцийым ыштеныт. Туп рӱдем эмганен. Компрессорный перелом манын, диагнозым шынденыт. 3 ий тупрӱдыштӧ диск лийын. Чылажге кумыт. Дискым кап-кыл гыч лукмек, идалыклан ик гана эмлалтме курсым эрташ темленыт. Да мом ышташ кӱлеш манмылан «Жап, жап …» манын вашештеныт. А теве ӱмаште отделенийын вуйлатышыже черетан тергымашым эртымек, ӱшаным пуэн. Моско олаште операцийым ыштен, йол ӱмбаке шогалын кертам манын. Нейровита клиника - нейрохирургий да неврологий шотышто операцийым ыштыше шанче рӱдер. Тушто операцийым ышташ 800 тӱжем наре теҥге кӱлеш. «А тылеч вара, очыни, эше ик операций кӱлеш лиеш», - маныт. Ӱшан уло.

 

...

Семже Вениамин Захаровын

 

Ош пеледыш лывыжген,
Ал пеледыш когарген.
Йомын тошкымо кышат,
Почешем арам коштат.

Припев:
Ах, коштан, тошто таҥ,
"Ужатем" манмет молан?
Ончалам да воштылам,
Савырнем да ошкылам.
Ах, коштан, тошто таҥ,
"Йӧратем" манмет молан?

 

...

Семже Михаил Александровын

 

Тыйым вашлиям да
Ом лук мутымат,
Кеч оемже ямде,
Писе йылмемат.

 

...

Семже Геннадий Васильевын

 

Ош тӱняшке пыртлан унала
Тый кӱшеш, аваем, толына.
Шепка тӱр гычак шижым порет,
Ойлена ме таум тыланет.

 

...

Семже К.Смирновын

 

Ик эрдене окнам почылдальым,
Шӧртньӧ кече лекте шыргыжал.
"Пиалан жап" ласкан манылдальым,
Сылне шошым шӱм ден саламлал. 2 гана

 

...

Семже К.Смирновын

 

Толынат тый пеш мӱндырчын,
Ош йӱксыла чоҥештен,
Тыпланалше шӱм-кылемым
Адак угыч тарватен. 2 гана

 

...

Семже Ион Кузьминын

 

Ош ломбер гыч колат шӱшпык йӱкым,
Шӱдыран кас каваш ончалат.
Ала йӧршын шыч вучо тый мыйым,
Ала уто улам мый тылат.

 

...

 

Паша погынымаш деч вара Марий ӱдырамаш-влак "Ош Юмын ӱдыржӧ-влак" книга да "Юмынӱдыр" календарь дене палыме лийыт. "Ош Юмын ӱдыржӧ-влак" книга ӱмаште Финляндийыште савыкталтын. Морко район Унчо кундемысе авана-кована-влак нерген шымлымаш книгам кумдан палыме этнограф Илдико Лехтинен ямдылен. Тиде паша нерген авторын Марий Элысе йолташыже, историй наука кандидат Т.Л.Молотова ойлаш тӱҥалеш.

 

...

Семже Вениамин Захаровын

 

Ни вучалын омыл,
Ни шоналын омыл,
Сонимакым шындымеке
Лывыжга дыр, манын.
Ни вучалын омыл,
Ни шоналын омыл,
Поро таҥ ден келшымеке
Кудалта дыр, манын.

 

...