Раисия Сунгурова

Тылзе, ий-влак поче-поче эртышт,
Йӱр дене мушкылт, мардеж ден кошкен.
Поро-осал мутдам оптен терыш
Кок тӱжем луымшо ийым тошкем.

Моктышда чотак, почкышда саяк,
Шулдырым пуышда, кӱрлда шкеак.
Витне айдеме койыш тыгаяк:
Мом пӧлеклет, вара тудым шеҥат.

Да шкежат аҥыра изиш ыльым.
Шыжымсе лектыш, кеч тудо чынрак,
Чон койышет аклымаште рольым
Ок мод пырчат. Мом гын калык тӧча?


* * *

Ӱмырна тынар кӱчык ок лий гын,
Моштена ыле мо йӧратен?
Ер вӱд дене ош йӱксӧ-влак ийыт –
Кертыт ыле чоннам тарватен?
Шонанпылын сылне вӱдваражым
Она ончо ыле, куанен.
Вуй ӱмбач чоҥешылше варашым
Она покто ыле, кӱм кышкен. –
Ӱмырна тынар кӱчык ок лий гын.

Ӱмырна тынар кӱчык ок лий гын
Кертына ыле мо чаманен?
Шем каваште тунам шӱдыр шийым
Шотлена ыле дыр пытарен?
Ӱмырна пешак кӱчык. Мемналан,
Очыни, изиш чулым лийман.
Руаш вочкышто шуын мелналык,
Тидым да молым шкеланыман.
Ӱмырна пешак кӱчык уке гын.


Мый палем – ом пале

Мый палем мом шона нимучашдыме мланде.
Палем шӱдырын мурым, мом мурат тылзылан.
Мый палем кӧм вуча пеледалтше ош ландыш.
Огым пале лач иктым, мо кӱлеш чонетлан?

Лай мардежым шижам, кынелеш кузе эркын.
Тудын ден саламлалт чыгылтем чинче вӱдым.
Чаманем ош висвисым, вучем пырля эрым.
Тудат огеш пале кӧм шонет тые йӱдым.

Воштылам уло кертмын, чонлан йӧсӧ годым.
Юмоҥа гае кечыш ончен тыйым ужнем.
Йӱрвӱд лийын шортам мландын вачышке возын.
Пӧртылташ уэш тыйым тӱня тӱрыш куржнем.


* * *

Тунам ыле семык,
Вученам чот порым.
Погенам сий чесым:
Вуж мелна, тар когыл…
Пелештен сай ешым
Йодым, удам огыл.
Но камвозо ӱлык
Семыкын ош муно.
Тиде ыле шӱлык,
Вержым тыште муын.
Пырыс иге семын
Йол йымалнет пӧрдӧ,
Шолдыргалтше семже
Темыш уло портым.
Кече гай мелнаже
Шыргыжмыжым чарныш
Кумылемын тулжо
Йӧралтеш чыраште.


Лийнем йӱдӱдыр

Лийынем пешак йӱдӱдыр,
Ӱпемже шеме, кудыр.
Йӧратынем пич йӱдым,
Огеш пу тудо йӱкым.

Лийнем ший тылзе ӱдыр.
Лум пырче гае шӱдыр
Йӱла шинчаште утыр.
Таҥем ужат мо тудым.

Лийнем чодырасе кӱдыр,
Тек тудын кӱчык ӱмыр.
Кӱлеш мылам пун шулдыр.
Керек, кеч шергын, шулдын.

Лийнем йӱдӱдыр, кӱдыр,
Ош тылзе – мотор ӱдыр.
Лийнем ший шӱдыр йӱдым…
Молан от пу тый йӱкым?


Вис-вис омо

Ший лупс шер йымалне
Ош вис-вис мала.
Шӱдыран йыдалже
Тылзын гын, ала?

Вошт шарен кышажым,
Шемым йылгыжтен.
Йӱдын ший пыжашым
Эҥер вӱд рӱпшен.

Сер воктен вӱдӱдыр –
Кудыр арама,
Вӱд оза деч лӱдын,
Чапшым арала.

Таргылтышла веле
Койылден шога.
Серым вошт леведын
Шӱдырым пога.

У пелганде эрым
Ош вис-вис вуча.
Шинчапунжым эркын,
Шортын, пич ышта.

Камвозеш лупс пырче –
Каватӱр йӱла.
Пуйто йошкар пырыс,
Эр тӱня мырла.


Юмо лий

Пошкудемын пӧртӧнчыко шуын
Шым тошкалтышым рыҥ тошкалам.
Тушто Юмо гай порылык уло –
Шым тӱнясе ош мамык алан.

Мый шым кечым вучышым тидлан,
Рушарня пайрем ден саламлаш.
Шып осалым ом шоно, ош киндым
Конденам йокмаеш – сай илаш.

Кинде гае йыргешке тӱняште
Воглат илыза кече тул ден.
Шӱч пад(ы)рашым чонеш ида ашне –
Корныдам пытара удырен.

Тек шым эрге лиеш кӱртньӧ пече,
А шым ӱдыр – оралтын чурий.
Мланде деч нӧлталалтын шым шечым
Унала толынам, Юмо лий.